Het waarderen van wonen

Een reflectie op het instrument van maatschappelijke visitaties van woningcooperaties
Publicatiejaar
2018
Auteur(s)
Martijn van der Steen, Jorgen Schram, Jorren Scherpenisse
Thema's
Toezicht en naleving

Woningcorporaties leveren maatschappelijke waarde. Om vast te stellen wat die maatschappelijke waarde is, en wat er aan verbeterd kan worden, is in de Nederlandse context een praktijk van visitaties ontwikkeld. Deze visitaties staan naast het reguliere toezicht op woningcorporaties, zoals uitgevoerd door de Autoriteit Woningcorporaties (AW) en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW), en naast het toezicht binnen de woningcorporaties zelf in de vorm van een Raad van Commissarissen (RvC).

In dit essay reflecteren we op de maatschappelijke waarde van woningcorporaties en de rol van maatschappelijke visitaties in het vaststellen en versterken daarvan. We verkennen daarbij twee soorten spanning: een technische en een normatieve dimensie van het meten van maatschappelijke prestaties. De eerste spanning gaat over het meten van maatschappelijke prestaties. Hoe is maatschappelijke meerwaarde vast te stellen, hoe is deze te waarderen en hoe is de meerwaarde te relateren aan de maatschappelijke kosten ervan? De tweede spanning is van een heel andere orde; dat is de vraag hoe het werken, denken en verantwoorden vanuit maatschappelijke meerwaarde zich verhoudt tot wat er aan kaders, regels, procedures en wettelijke vereisten van corporaties gevraagd wordt. Dit is geen technische maar een normatieve dimensie. Welke waarde is voor een woningcorporatie van meer-waarde?

We verkennen deze vraagstukken aan de hand van theorieën over publieke waarde, netwerksturing en theoretische perspectieven op verantwoording. Wij komen tot de conclusie dat bij de gevarieerde wijze waarop woningcorporaties werken aan publieke waarde, ook gevarieerde vormen van sturing, toezicht en verantwoording passen. Tot slot reiken we handelingsopties aan voor de volgende twee vragen: welke keuzes zijn er bij het inrichten van een maatschappelijke vorm van verantwoording en (2) hoe kunnen we strategisch kijken naar het geheel van de gevarieerde verantwoording die als gevolg van ons pleidooi voor maatwerk ontstaat?

Met dit essay ambiëren wij bij te dragen aan de doorontwikkeling aan het werken met visitaties en bij te dragen aan het debat over de maatschappelijke functie van corporaties.

Gerelateerde publicaties

Balanceren tussen inkapseling en afstoting

Een essay over de strategische functie bij de Rijksoverheid 

Publicatiejaar
2007
Auteur(s)
Mark van Twist, Rik Peeters, Martijn van der Steen
Thema's
Strategie en toekomst

Verschuivende verwachtingen

Over rolverandering en vormgeven aan strategische professionaliteit

Publicatiejaar
2008
Auteur(s)
Rik Peeters, Mark van Twist, Martijn van der Steen
Thema's
Strategie en toekomst

Strategiseren in de schaduw van de macht

Politiek assistenten van bestuurders als verborgen verbinders

Publicatiejaar
2009
Auteur(s)
Martijn van der Steen, Mark van Twist, M. de Vries
Thema's
Strategie en toekomst

Toekomstverkenning en organisatieontwikkeling

Ontwerpkeuzes in het scenarioproject RWS 2020

Publicatiejaar
2009
Auteur(s)
Mark van Twist, Martijn van der Steen, Mark van der Vlist, R. Demkes
Thema's
Strategie en toekomst

Figureren in het verhaal van een ander

Over gezagsdragers in beeld 

Publicatiejaar
2010
Auteur(s)
Martijn van der Steen, Jaap van der Spek, Mark van Twist
Thema's
Politiek en bestuur