
Is consensus altijd wenselijk? Of kan conflict soms ook behulpzaam zijn? Bij leren binnen politiek complexe vraagstukken komen deze en andere vragen en dilemma’s mee. In de inrichting van het landelijk gebied hebben het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur en haar partners veel mooie leerinitiatieven opgezet waar betrokkenen in gezamenlijkheid van elkaar kunnen leren. Maar tegelijkertijd protesteren de boeren op het malieveld en staan er balen hooi in brand op de snelweg. Hoe kun je, in een dergelijke context vol conflict en pijn, leren en leeractiviteiten goed vormgeven, zeker als we als overheid en als ambtenaar soms meer naar consensus neigen?
In dit essay onderzoeken de auteurs hoe we voorbij de traditionele focus op consensus kunnen komen. Hoe maken we ruimte voor conflict als waardevolle bron van leren en ontwikkeling, met name voor onderwerpen waar sprake is van veel passie, hartstocht en pijn? We introduceren het concept van "stilering van strijd": het vreedzaam en constructief vormgeven van strijd binnen duidelijke grenzen, zodat deze bijdraagt aan maatschappelijke vooruitgang. Het essay biedt praktische ontwerpprincipes voor ambtenaren en beleidsmakers om met pijnpunten, ongemak en polarisatie om te gaan, zonder deze uit de weg te gaan. Het biedt waardevolle inzichten voor iedereen die werkt aan complexe maatschappelijke transities. Zo is dit essay een oproep tot reflectie én actie.