Leven in de Curve

Een reflectie op het handelen van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in de eerste golf van de coronacrisis
Voorpagina essay Leven in de Curve
Publicatiejaar
2022
Auteur(s)
Martijn van der Steen, Petra Ophoff, Wiljan Hendrikx, Nancy Chin-A-Fat, Jorren Scherpenisse, Myrthe van Delden, Mark van Twist, Ilsa de Jong
Thema's
Politiek en bestuur

Op verzoek van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport reconstrueren we de aanpak van de coronacrisis vanuit het perspectief van VWS. We reconstrueren hierin het werken, handelen en denken van het ministerie van VWS als organisatie. We kijken dus niet naar de inspanningen die door en met professionals in het veld zijn geleverd of naar de inspanningen door of met andere ministeries en andere overheden. Op basis van interne documenten, interviews en nieuwsberichten brengen we in kaart wat op welk moment door wie werd gedaan, welke feiten er waren en hoe de aanpak is verlopen. Dit is vastgelegd in een aparte feitenreconstructie. Daarnaast halen we verhalen op hoe VWS zelf de crisis heeft beleefd. We maken hiervan echter geen evaluatie: we beoordelen niet of de aanpak juist is geweest. Ons doel is om reflexief terug te kijken op de crisis.

Dit essay beslaat de periode van januari 2020 tot en met juli 2020; de eerste fase van de crisis. We kijken terug op de eerste maanden van de coronacrisis, vanuit een positie waarin we over wijsheid achteraf beschikken en dus achteraf weten wat toen werkelijk belangrijk was. Tegelijkertijd proberen we ons bij de reconstructie en duiding maximaal te verplaatsen in het perspectief van de betrokkenen zelf, in de tijd en context en de kennis van dat specifieke moment. We schakelen dus tussen wat er op het moment zelf bekend was én wat we nu achteraf weten over de dynamiek die het coronavirus heeft veroorzaakt. Onze reconstructie wisselt steeds tussen het totaalbeeld van nu én het moment van toen. We zoomen uit en ‘zien’ de curve van de crisis, maar we zoomen ook in en reconstrueren het leven in de curve. We wijzen op de valkuil van wijsheid achteraf en delen vier belangrijke lessen: het belang van het om kunnen gaan met ambiguïteit, het belang van het kunnen omgaan met voorspelbare verrassingen, het belang van het kunnen opereren in bestaande én nieuwe netwerken en het belang van passende democratische controle en verantwoording onder uitzonderlijke omstandigheden.

Op dit essay volgt later dit jaar een vervolg over de tweede fase van de crisis: van augustus 2020 tot juni 2021. 

Het separate feitenrelaas is hier te raadplegen.

Gerelateerde publicaties

Balanceren tussen inkapseling en afstoting

Een essay over de strategische functie bij de Rijksoverheid 

Publicatiejaar
2007
Auteur(s)
Mark van Twist, Rik Peeters, Martijn van der Steen
Thema's
Strategie en toekomst

Verschuivende verwachtingen

Over rolverandering en vormgeven aan strategische professionaliteit

Publicatiejaar
2008
Auteur(s)
Rik Peeters, Mark van Twist, Martijn van der Steen
Thema's
Strategie en toekomst

Strategiseren in de schaduw van de macht

Politiek assistenten van bestuurders als verborgen verbinders

Publicatiejaar
2009
Auteur(s)
Martijn van der Steen, Mark van Twist, M. de Vries
Thema's
Strategie en toekomst

Toekomstverkenning en organisatieontwikkeling

Ontwerpkeuzes in het scenarioproject RWS 2020

Publicatiejaar
2009
Auteur(s)
Mark van Twist, Martijn van der Steen, Mark van der Vlist, R. Demkes
Thema's
Strategie en toekomst

Figureren in het verhaal van een ander

Over gezagsdragers in beeld 

Publicatiejaar
2010
Auteur(s)
Martijn van der Steen, Jaap van der Spek, Mark van Twist
Thema's
Politiek en bestuur