Ieder jaar kiezen de Gedeputeerde Staten van de provincie Utrecht een onderwerp van onderzoek in het kader van artikel 217a van de Provinciewet. Deze onderzoeken zijn toekomstgericht en hebben tot doel het handelingsrepertoire van de provincie te versterken. Dus niet terugkijken en oordelen, maar vooruitkijken en leren: wat kan de provincie nu, de komende jaren en op lange termijn doen om bepaalde doelstellingen te behalen. Voor 2021 hebben Gedeputeerde Staten gekozen om onderzoek te doen naar het onderwerp ‘Strategisch vermogen’. Vanuit de NSOB hebben we dit onderzoek uitgevoerd.
We hebben er daarbij voor gekozen om niet zozeer een feitelijke reconstructie of representatie van het strategisch vermogen van de provincie Utrecht uiteen te zetten, maar de wijze waarop ambtelijk betrokkenen binnen de provincie Utrecht betekenis geven aan het strategisch vermogen in kaart te brengen. Wat is strategie? Wat doen strategen? Hoe ziet strategisch vermogen eruit? En in hoeverre speelt de provinciale context daarin een bijzondere rol? Telkens met aandacht voor hoe de ideale situatie is, hoe de huidige praktijk eruitziet en welke toekomstige ontwikkelingen gewenst zijn – en wat daarvoor nodig is.
In het essay beschrijven we onder meer hoe het denken over strategie in de publieke sector zich heeft ontwikkeld in de loop der jaren. Vervolgens zetten we vijf perspectieven op strategie uiteen met bijbehorende kenmerken en bijpassende taal. Deze uiteenlopende perspectieven op strategie bieden een lens om naar de praktijk van het strategisch vermogen bij de provincie Utrecht te kijken. We wijzen daarbij enkele spanningen aan die zich voor doen bij de ontwikkeling van strategisch vermogen, waarbij onze suggestie is om die spanningen niet weg te poetsen maar productief te maken.