Strategisch vermogen (h)erkennen

Kaft essay
Over het productief maken van strategische spanningen bij de provincie Utrecht
Publicatiejaar
2022
Auteur(s)
Jorgen Schram
Sebastian Wijnands
Martijn van der Steen
Mark van Twist
Thema's
Strategie en toekomst

Ieder jaar kiezen de Gedeputeerde Staten van de provincie Utrecht een onderwerp van onderzoek in het kader van artikel 217a van de Provinciewet. Deze onderzoeken zijn toekomstgericht en hebben tot doel het handelingsrepertoire van de provincie te versterken. Dus niet terugkijken en oordelen, maar vooruitkijken en leren: wat kan de provincie nu, de komende jaren en op lange termijn doen om bepaalde doelstellingen te behalen. Voor 2021 hebben Gedeputeerde Staten gekozen om onderzoek te doen naar het onderwerp ‘Strategisch vermogen’. Vanuit de NSOB hebben we dit onderzoek uitgevoerd.

We hebben er daarbij voor gekozen om niet zozeer een feitelijke reconstructie of representatie van het strategisch vermogen van de provincie Utrecht uiteen te zetten, maar de wijze waarop ambtelijk betrokkenen binnen de provincie Utrecht betekenis geven aan het strategisch vermogen in kaart te brengen. Wat is strategie? Wat doen strategen? Hoe ziet strategisch vermogen eruit? En in hoeverre speelt de provinciale context daarin een bijzondere rol? Telkens met aandacht voor hoe de ideale situatie is, hoe de huidige praktijk eruitziet en welke toekomstige ontwikkelingen gewenst zijn – en wat daarvoor nodig is.

In het essay beschrijven we onder meer hoe het denken over strategie in de publieke sector zich heeft ontwikkeld in de loop der jaren. Vervolgens zetten we vijf perspectieven op strategie uiteen met bijbehorende kenmerken en bijpassende taal. Deze uiteenlopende perspectieven op strategie bieden een lens om naar de praktijk van het strategisch vermogen bij de provincie Utrecht te kijken. We wijzen daarbij enkele spanningen aan die zich voor doen bij de ontwikkeling van strategisch vermogen, waarbij onze suggestie is om die spanningen niet weg te poetsen maar productief te maken.

Gerelateerde publicaties

Van voortgang boeken naar bestemming kiezen 

Strategisch kiezen om de decentralisaties te realiseren

De decentralisatie van de jeugdzorg is voor gemeenten een omvangrijke en complexe opgave. De vraag die nu opkomt is of en hoe de deadline van 1 januari 2015 nog kan worden behaald? Over die vraag gaat dit essay.

Thema's
Strategie en toekomst

(N)iets doen is hard werken

Investeren in netwerken

De NSOB heeft in opdracht van de gemeente Bergen op Zoom onderzoek gedaan naar overheidsparticipatie. In lokale netwerken waar de overheid aan anderen ruimte laat en van hen verwacht dat ze verantwoordelijkheid nemen, ligt de uitdaging niet zozeer in het opstarten of uitlokken van initiatief, maar in het vermogen om even niets te doen.

Thema's
Sturen in netwerken

Permanentie van tijdelijkheid

Strategische reflecties over de bestuurlijke betekenis van evenementen

Nederlandse steden en regio’s investeren fors in het organiseren en ‘binnenhalen’ van tal van grote en kleine evenementen. Dit essay reflecteert vanuit een bestuurskundige invalshoek op de betekenis van evenementen en adresseert de dilemma’s rond het benutten van evenementen als interventies in dynamiek, in plaats van als eenmalige hoogtepunten in de tijd.

Thema's
Strategie en toekomst

Vormgeven aan verantwoording

Publieke verantwoording in de Jeugdhulp: een handboek voor praktisch houvast

Met de decentralisaties in de jeugdhulp per 1 januari 2015 werken steeds meer gemeenten samen met andere partijen. Deze andere manier van werken zorgt ook voor een steeds groter wordend ‘grijs gebied’ waarin niet duidelijk is wie, wanneer en waarover verantwoordelijk is en verantwoording moet afleggen. Dit handboek laat zien wat alternatieve vormen van verantwoording zijn en welke verschillende

Thema's
Toezicht en naleving

Speltechnieken in beleid

Verkenning van gamification in de woningmarkt

De toepassing van speltechnieken in een niet-gesimuleerde context - gamificiation - kan in potentie een meerwaarde vormen voor het sturingsrepertoire van de overheid. Er zijn steeds meer voorbeelden bekend van toepassingen van gamification in de publieke sector, waarbij spelelementen worden ingezet om iets leuker of gemakkelijker te maken en ander gedrag te stimuleren. Maar op welke wijze kan dit

Thema's
Strategie en toekomst