Tijdens de eerste lockdown in maart 2020 gingen de verpleeghuizen dicht. Een ingrijpende maatregel die wellicht leed heeft voorkomen, maar in ieder geval een hoop leed heeft toegevoegd. Henk den Uijl, Andrea Frankowski en Wiljan Hendrikx schreven voor de bundel ‘Ethiek in tijden van corona’ voor het Centrum voor Ethiek Gezondheid (www.ceg.nl) een essay over de ethische en bestuurlijke gevolgen van de maatregel. Als je kijkt naar het doorsnee kwaliteitsdenken in de sector, en ook op het ministerie, lijkt het sluiten van de verpleeghuizen de wereld op zijn kop. De auteurs beargumenteren dat er in de sector weliswaar heel veel aandacht is voor allerlei mooie waarden rondom kwaliteit van leven, maar dat deze crisis heeft aangetoond dat deze waarden nog maar weinig om het lijf hebben. Uiteindelijk is het risicobeheersing wat de klok slaat.
De vraag wordt opgeworpen hoe we verder moeten, nu er zo’n grote deuk in het kwaliteitsdenken is aangebracht. De auteurs stellen voor om de verhouding tussen organisatie en overheid te herdenken, waarin meer recht wordt gedaan aan de zelfstandige positie van verpleeghuizen. Ook roepen ze op om voorzichtig te zijn met het al te gemakkelijk gebruiken van morele terminologie, en in plaats daarvan, op basis van zorgethische principes, preciezer kijken wat er in alledaagse situaties nodig is om bewoners, maar ook hun verwanten, bij te staan en hun lasten en opgaven te verlichten.
Het essay is via deze link te downloaden.