Een kade die plotseling instort, een bank die onverwacht failliet gaat, een virus dat uitgroeit tot een pandemie of juist momentum voor een gedragen klimaatconvenant of mooie kans op een internationale samenwerking... Het openbaar bestuur wordt continu verrast, in positieve en negatieve zin. Tegelijkertijd gaan aan verrassingen vaak signalen vooraf, want kritische incidenten doen zich maar zelden

In dit essay verkennen we welk soort kennis past bij een opgavegerichte manier van werken aan maatschappelijke vraagstukken en welk type kennisontwikkeling en -deling daarvoor nodig zijn.

We onderzochten op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wat voor burgers, handhavers en andere betrokkenen (bij het UWV, de SVB en bij gemeenten) dilemma’s zijn bij handhaving in de sociale zekerheid. We constateren dat er diverse kwesties spelen, zowel op beleidsniveau als in de uitvoeringspraktijk.

Dit essay gaat voorbij aan een focus op koplopers alleen, die met name een grote rol spelen in de opbouw naar 'het nieuwe'. Door juist aandacht te besteden aan afbouw, komt verlies waarmee transities evengoed gepaard gaan in beeld. We reflecteren op de vraag wat het voor de overheid betekent om passend om te gaan met verlies en de weerstand die daar soms bij komt kijken.

In 2014 heeft het ministerie van OCW kwaliteitsafspraken gemaakt met onderwijsinstellingen om het middelbaar beroepsonderwijs een kwaliteitsimpuls te geven, en in 2019 is een nieuwe generatie van start gegaan. In deze directe één-op-één afspraken schuilt een ambitie om instellingen ruimte te geven om eigen kwaliteitsplannen te ontwikkelen. Als gevolg zijn er nieuwe verhoudingen ontstaan.