Op 17 juli 2023 heeft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een onafhankelijke visitatiecommissie Algemene Bestuursdienst ingesteld. Prof. dr. Martijn van der Steen, co-decaan en adjunct-directeur van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur en hoogleraar bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, trad op als voorzitter. De andere leden waren: Maarten van Beek MSc MA (sr. HR Director ING), drs. Ila Kasem (partner bij Van de Bunt adviseurs), dr. Hester Paanakker (universitair docent bestuurskunde met specialisatie publieke waarden, integriteit en vakmanschap aan de Radboud Universiteit Nijmegen) en ir. Mariënne Verhoef (bestuurder van jeugdzorgorganisatie Levvel).
De visitatiecommissie ABD had tot taak om onderzoek te doen naar het beleid en de processen van de ABD en te bezien of aan de aanbevelingen van een eerdere evaluatie van USBO Advies opvolging is gegeven. Het visitatieonderzoek richtte zich in beginsel op het directoraat-generaal ABD (DGABD), de organisatie die uitvoering geeft aan de doelstellingen en uitgangspunten van de ABD.
De visitatiecommissie concludeert dat DGABD de afgelopen drie jaar veel heeft verbeterd en dat er daarmee belangrijke stappen zijn gezet in de voor de ABD gestelde doelen. In dat opzicht heeft DGABD een positieve impact gehad. Tegelijkertijd stelt de commissie óók vast dat de voor de ABD gestelde doelen en ambities vaak aanmerkelijk verder reiken dan binnen de huidige vorm, werkwijze en verantwoordelijkheidsverdeling van DGABD verwacht mag worden. Denk hierbij aan meer aandacht voor kandidaten met een andere culturele achtergrond of andere werkervaring en een betere mix van kennis vanuit beleid en uitvoering. De ambities voor de ABD reiken deels verder dan wat DGABD kan leveren. Er wordt van DGABD méér impact verwacht. Om die ambities en daarbij horende impact in de komende jaren te realiseren zijn daarom volgens de commissie concrete aanvullende verzwaringen in het ABD-stelsel nodig.
De visitatiecommissie ABD heeft haar inzichten opgetekend in het rapport ‘Ambtelijk leiderschap met impact. Een onderzoek naar de toegevoegde waarde van DGABD op de kwaliteit van de top van de Rijksdienst’. Dit rapport is op 31 december 2023 verstuurd naar de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en op 19 januari 2024 met de Tweede Kamer gedeeld. Download hier het rapport.