In dit essay wordt gekeken naar de manier waarop de provincie Overijssel vorm heeft gegeven aan de schadeafhandeling rond Kanaal Almelo-De Haandrik. Tussen 2011 en 2016 wordt in opdracht van de provincie Overijssel Kanaal Almelo-De Haandrik verdiept. Na de werkzaamheden heeft een deel van de omwonenden schade aan hun huizen. De provincie Overijssel erkent deels haar verantwoordelijkheid voor deze schade. In plaats van dat de relatie tussen bewoners en de provincie verbetert tijdens de schadeafhandeling, verslechtert deze juist. Hoewel de provincie goede bedoelingen heeft, resulteren haar acties in onbedoelde gevolgen, waaronder wantrouwen in het gebied. Om te leren van deze ervaringen heeft de NSOB een lerende evaluatie naar de schadeafhandeling uitgevoerd.
In het essay staan de zes principes van vertrouwenwekkend schadebeleid centraal: erkenning (worden bewoners gezien?), participatie (worden bewoners gehoord?), begrijpelijkheid (kunnen bewoners het beleid volgen?), openbaarheid (kunnen bewoners inzien hoe beleid ontstaat?), onafhankelijkheid (kunnen bewoners naar een onpartijdige beslisser?) en voortvarendheid (worden bewoners snel geholpen?). Het essay beschrijft de totstandkoming van de schaderegeling en beschouwt hoe de provincie de zes principes van vertrouwenwekkend beleid in de praktijk heeft gebracht – en welke spanningen en dilemma's daarbij naar voren zijn gekomen. De principes klinken wellicht simpel, maar zijn in de praktijk geen afvinklijstje. Erkennen is bijvoorbeeld niet zo makkelijk als het klinkt. De provincie kiest welke bewoners zij ziet als gedupeerd, maar allerlei anderen worden dan niet gezien. Bijvoorbeeld omdat ze verder weg wonen of omdat ze later schade melden. Of neem onafhankelijkheid: deskundigen worden ingezet om schade te bepalen, maar zij zijn het niet altijd eens. Dat zorgt juist voor extra onzekerheid.
Tot slot wordt er gereflecteerd op hoe goede intenties gedurende een schadeherstelproces kunnen worden verstoord door onverwachte interferenties. In het essay wordt voor de provincie Overijssel en andere overheden die vormgeven aan schadebeleid een drietal lessen getrokken. Goede bedoelingen zorgen voor verwachtingen en creëren eveneens vaak teleurstellingen. Het is belangrijk om in de communicatie bewust te zijn van het feit dat woorden voor bewoners en overheid verschillende dingen betekenen: ‘ruimhartigheid’ bijvoorbeeld betekent iets anders voor een bewoner dan sommige medewerkers van de provincie. En uiteindelijk zullen tijdens een schadeafhandeling lastige keuzes moeten worden gemaakt, die de overheid – in dit geval de provincie – dan moet verantwoorden.
