In een periode van 12,5 jaar heeft de NSOB samen met zeven verschillende ministeries gewerkt aan het kennisprogramma Intelligent Bestuur. Gedurende deze periode hebben wij voor de ministeries gezamenlijk en apart onderzoeken verricht en in interactie met hen modellen gemaakt voor de meest uiteenlopende beleidsterreinen en praktijken: van thuiszitters in het onderwijs, tot winnaars en verliezers in transities; van zelfsturing door burgers, tot omgaan met signalen; van sturen op de lange termijn, tot het omgaan met maatschappelijke onvrede. In deze publicatie worden 15 van deze ontwikkelde modellen bijeengebracht.
Elk hoofdstuk start met een casus uit de praktijk, dan volgt de visualisatie van het model, met de toelichting en kritische kanttekeningen om met elkaar over in gesprek te gaan. Tot slot van elk hoofdstuk vindt u een verwijzing naar de NSOB essays die de inspiratie vormden voor het model en waarin aanvullende (wetenschappelijke) literatuur over het onderwerp te vinden is. Met de modellen beogen we de complexiteit, veelzijdigheid en meervoudigheid van empirische praktijken te duiden en ideeën aan te reiken voor het verbreden van het handelingsrepertoire bij dilemma’s en ingewikkelde dynamieken.
Het programma Intelligent Bestuur is dan ten einde, maar het reflecteren, verdiepen en het in interactie met elkaar gebruiken en ontwikkelen van modellen gaat door. Daarom hebben we de modellen niet alleen in het boek zelf beschreven, maar vindt u ze ook apart in een Werkboek (link), waardoor u er zelf, of, beter nog, samen met collega’s mee aan de slag kan om meerdere perspectieven te verkennen en te bediscussiëren bij vragen waar u in uw praktijk tegenaan loopt. Onderstaand is het werkboek in zijn geheel en daaronder alle lossen werkbladen te vinden:
Werkboek Intelligent Bestuur Verbeeld(t)
Waartoe?
Model 1 - Grondtonen van onvrede
Model 2 - Afstand tot de burger overbruggen
Model 3 - Botsende logica's tussen overheid en ondernemerschap
Model 4 - Verlies een plek geven
Model 5 - Manoeuvreren door het onbekende
Waarheen?
Model 6 - Perspectieven op sturing
Model 7 - Publieke waarde in meervoud
Model 8 - Meer, beter, anders
Model 9 - Sturing van samenwerking
Model 10 - Speels besturen
Waardoor?
Model 11 - Signaleren
Model 12 - Weging van waarden
Model 13 - Experimenteren en opschalen
Model 14 - Strategiseren in perspectief
Model 15 - Opgavegericht evalueren
Benieuwd naar hoe deze modellen tot stand zijn gekomen, wat de ideeën erachter zijn, hoe je ze wel (en ook niet) kan gebruiken en hoe dat er binnen een departement uit kan zien? Luister dan de special van onze podcast 'Uit de School', waar Jorren Scherpenisse met Martijn van der Steen en Boudewijn Steur in gesprek gaat over modellen!
