In dit essay kijken we mee door de ogen van één ambtenaar die decennialang werkte aan veiligheidsvraagstukken in Rotterdam. Hij opende namens de gemeente voor het eerst het hek van het ‘tolerantiegebied voor straatprostitutie’ (de Keileweg) in de jaren ‘90, werkte aan de aanpak van Outlaw Motor Gangs in de stad en aan de transformatie van de Witte de Withstraat van crimineel bolwerk naar de hipste plek van de stad.
We schrijven dit essay niet om de rol van deze ambtenaar te beoordelen, maar om bredere lessen te formuleren. Welke zienswijzen en bijbehorend handelingsrepertoire zijn van waarde bij het werken aan complexe, weerbarstige en ambigue veiligheidsvraagstukken in de stad? Welke vragen zijn belangrijk om te stellen, welke signalen zijn belangrijk om aandacht aan te besteden, welke taal en toon zijn te hanteren en welke effecten heeft dat?
De gesprekken en bezoeken die we afleggen laten zien dat het voor het werken aan dit soort maatschappelijke opgaven van belang is om verschillende ziens- en handelwijzen te beheersen. Die bieden ieder op hun eigen wijze inzicht in wat er speelt, wie en wat ertoe doet, en welk handelingsrepertoire er voorhanden is. Ze zijn bovendien aan te leren, eigen te maken, door middel van de systematiek die erachter zit. Achter ieder van de projecten en verhalen die we hier bestuderen, zitten lessen over hoe de professionele praktijk te beschouwen en te benaderen valt. In het essay werken we deze manieren van methodisch handelen uit:
- Onbevangen waarnemen
- Waarderend onderzoeken
- Meervoudig kijken
- Systemisch benaderen
- Activistisch opstellen
- Introspectief kijken