Sturing in transities

Een raamwerk voor strategiebepaling
DRIFT en NSOB | Sturing in transities - Een raamwerk voor strategiebepaling
Publicatiejaar
2020
Auteur(s)
Gijs Diercks, Derk Loorbach, Martijn van der Steen, Jorren Scherpenisse, Marleen Ladder, Sophie Buchel, Igno Notermans, Nena Bode, Roel van Raak
Thema's
Strategie en toekomst

Op verzoek van het ministerie van IenW hebben DRIFT en de NSOB (Martijn van der Steen en Jorren Scherpenisse) gezamenlijk een nieuw sturingsraamwerk ontwikkeld dat beleidsmakers handelingsperspectief geeft voor het sturen in transities.

We baseren dit raamwerk op twee modellen die los van elkaar al veel in gebruik zijn binnen de overheid, maar die nog weinig in verbinding met elkaar zijn gebracht: de X-curve zoals ontwikkeld door DRIFT en het sturingskwadrant zoals ontwikkeld binnen de NSOB. We passen dit raamwerk toe op de thema’s mobiliteit, klimaatadaptatie en circulaire economie. Gecombineerd geven deze twee modellen de mogelijkheid om zowel naar de dynamiek van transities te kijken als naar de verschillende rollen die overheden en beleid spelen in transities:

  • De X-curve helpt bij het duiden van de maatschappelijke dynamiek: op welke transitiedynamiek zet een instrument of maatregel nu in, en welke andere Rijksinterventies zijn nodig, mogelijk of wenselijk voor het afbouwen, ombouwen, opbouwen en voortbouwen van (on)gewenste structuren en praktijken?
  • Het NSOB-sturingskwadrant helpt bij het duiden vanuit welk perspectief de Rijksoverheid stuurt in transitie. We kijken dus niet alleen óf de Rijksoverheid hierop stuurt of zou kunnen sturen, maar ook hóe zij dat doet of zou kunnen doen: responsief, samenwerkend, presterend of juist rechtmatig?

In het kader van dit onderzoek is ook een viertal essays verschenen over sociale dimensies van transities; draagvlak, gedrag, in- en uitsluiting en sociale innovatie. Het essay ‘Draagvlak in transities’ is geschreven door Derk Loorbach (DRIFT) en Jorren Scherpenisse (NSOB) en is hier te lezen.