In dit essay nemen we een kijkje onder de motorkap van de samenwerking in de uitvoering van de herzieningswet Uitvoering Strafrechtelijke Beslissingen (USB) die op 1 januari 2020 in werking is getreden. Centrale vraag is hoe de ketenpartners van de executieketen hebben samengewerkt bij de implementatie van de wet USB. Om de samenwerking te duiden, is vanuit drie perspectieven gekeken naar de dynamiek in de samenwerking, respectievelijk benoemd als: taal, tijd en tafel.
De eerste invalshoek is tijd. Dat is het wanneer-perspectief. De samenwerking wordt op allerlei manieren in de tijd geplaatst. Er zijn belangrijke momenten, soms is er versnelling, dan weer vertraging en het maakt uit hoe ver de partners vooruitkijken of hoe ver ze terugkijken als ze samen aan het werk zijn. Partners in de keten hebben vaak verschillende ideeën over dergelijke aspecten van tijd en hoe die bij elkaar komen doet ertoe voor de samenwerking. De tweede invalshoek is die van de taal. Het is het wat-perspectief. Wat er bij USB gebeurt, is in hoge mate een talige kwestie. Hoe betrokkenen iets benoemen, welke woorden ze kiezen, waarom ze die woorden gebruiken en welke verhalen ze daarmee bouwen, doet ertoe voor wat ze met elkaar doen en hoe ze samenwerken. De derde invalshoek benoemen we hier als die van de tafel. We bedoelen daarmee dat het ertoe doet welke actoren met elkaar al dan niet om de tafel zitten, aan welke tafels ze zitten en wat ze aan die tafels met elkaar doen. Dit is het wie-perspectief.
Aan deze drie perspectieven zijn lessen ontleend voor de ketensamenwerking in de executieketen, maar ook voor samenwerkingen op heel ander vlak. De samenwerking bij USB is met andere woorden de vindplaats voor de inzichten en overwegingen in dit essay, maar de wijze van rapporteren is bedoeld om er bredere reflectie, ook in andere casus (waar natuurlijk ook van alles speelt onder motorkap) mee mogelijk te maken.
